De noodzaak van een energiemanagementsysteem voor bedrijven

Een EMS biedt een strategische aanpak voor het monitoren, beheren en optimaliseren van energiegebruik binnen een onderneming. Het is een systeem dat jouw energiegebruik meet en waar nodig bijstuurt. Een energiemanagementsysteem bestaat uit twee delen:

• EMS Hardware – een kastje met koppelingen naar jouw machines en installaties
• EMS Software – op basis van real-time metingen geeft de software opdracht aan installaties om aan of uit te gaan

Zo helpt een EMS je niet alleen om inzicht te krijgen in je energieverbruik, maar ook om actie te ondernemen en te optimaliseren waar het nodig is.

Bovendien biedt een energiemanagementsysteem bedrijven de mogelijkheid om actief te sturen op energieverbruik van processen en machines, en vormt het een sleutel tot het omgaan met beperkingen zoals netcongestie.

Bijvoorbeeld: Laat machines draaien op het moment dat jouw eigen zonnepanelen het meeste opbrengen; pieken in je elektriciteitsvraag te voorkomen worden machines na elkaar opgestart en geven je laadpunten tijdelijk minder stroom. Of sla goedkope stroom op in batterijen voor gebruik op dure momenten.

Netcongestie treedt op wanneer de vraag naar elektriciteit op het elektriciteitsnet groter is dan wat de netbeheerder kan leveren. Dit probleem komt steeds vaker voor, vooral in gebieden waar veel duurzame energie wordt opgewekt (zoals zonneparken en windparken) of waar veel bedrijven tegelijkertijd meer stroomverbruik aanvragen.

Hierdoor kunnen bedrijven die willen uitbreiden of extra capaciteit nodig hebben, geen of onvoldoende toegang krijgen tot het elektriciteitsnet.

De gevolgen voor bedrijven zijn groot:

• Beperkte groeimogelijkheden: Bedrijven die meer stroom nodig hebben voor uitbreiding van hun productie of elektrificatie van processen, kunnen daarin worden beperkt door de netcongestie.
• Onzekerheid en vertraging: In sommige gevallen moeten bedrijven jaren wachten voordat er extra netcapaciteit beschikbaar komt.
• Hogere kosten: Bedrijven worden gedwongen om alternatieve oplossingen te zoeken, zoals batterijen of lokale opwekking, wat extra investeringen vereist.

Hoe helpt een EMS bij netcongestie?

• Betere planning: Bedrijven kunnen hun energieverbruik beter afstemmen op de beschikbare netcapaciteit.
• Lagere piekbelastingen: Door pieken te vermijden, blijft het energieverbruik binnen de grenzen van wat de netbeheerder kan leveren.
• Flexibiliteit en veerkracht: Bedrijven zijn minder afhankelijk van externe factoren en kunnen hun bedrijfsvoering optimaliseren met bestaande middelen.

Met een energiemanagementsysteem kunnen bedrijven het energieverbruik automatisch slim spreiden over de dag, en realtime bijsturen, waardoor pieken worden vermeden en de belasting van het net wordt verminderd. Zo kunnen machinegebruik of processen worden gepland. Dit is vooral belangrijk in situaties waarin bedrijven een maximale toegestane piekcapaciteit bereiken.

Het EMS kan prioriteit geven aan kritieke processen en minder urgente activiteiten verplaatsen naar momenten met lagere energievraag. Bijvoorbeeld; laadpalen kunnen tijdelijk minder vermogen leveren. Dit voorkomt dat bedrijven tegen de grenzen van hun netcapaciteit aanlopen en helpt om de continuïteit van de productie te waarborgen.

Bedrijven die zelf energie opwekken, bijvoorbeeld via zonnepanelen, kunnen een energiemanagementsysteem gebruiken om hun eigen opwekking beter af te stemmen op het verbruik. Door op momenten waarop veel stroom wordt opgewekt machines in te schakelen, wordt het net minder belast.

Een EMS kan worden gekoppeld aan energieopslag, zoals batterijen. Bedrijven kunnen op het moment dat stroom op het net goedkoop is of wanneer van overschot aan duurzame energie (bijvoorbeeld zonne-energie) elektriciteit opslaan en deze later gebruiken. Dit vermindert de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet.

In sommige gevallen kunnen bedrijven in een regio samenwerken in een energiehub, waarbij ze onderling energie uitwisselen of opslag delen. Een energiemanagementsysteem kan helpen bij het coördineren van deze samenwerking en het verdelen van beschikbare capaciteit.

De combinatie van netcongestie, stijgende energieprijzen en een toenemende druk om te verduurzamen maakt dat bedrijven proactief moeten handelen. Een energiemanagementsysteem biedt niet alleen inzicht in energieverbruik, maar geeft bedrijven ook de mogelijkheid om zelf controle te houden over hun energiebehoeften, zelfs in tijden van beperkte netcapaciteit.

Voorbeelden uit de praktijk

• Industrie: Een fabrikant met beperkte netcapaciteit gebruikte een EMS om zijn zwaarste machines tijdens piekuren uit te schakelen en te vervangen door andere processen. Hierdoor kon hij binnen zijn bestaande netcapaciteit blijven werken zonder de productie te verminderen.
• Distributiecentra: Een groot distributiecentrum koppelde een batterijopslag aan zijn EMS om ’s nachts goedkope energie op te slaan en deze overdag te gebruiken. Hierdoor werd de piekvraag aanzienlijk verlaagd.
• Agrarische sector: Een agrarisch bedrijf gebruikte een EMS om de werking van pompen en koelsystemen af te stemmen op de momenten waarop hun zonnepanelen de meeste energie opwekten.

Netcongestie is een groeiend probleem voor bedrijven, maar met een energiemanagementsysteem kunnen ze de impact ervan beperken. Een EMS biedt niet alleen inzicht in energieverbruik, maar stelt bedrijven ook in staat om actief te sturen op processen, gebruik te maken van lokale opslag en opwekking, en piekbelastingen te vermijden.

In een tijd waarin zowel duurzaamheid als efficiëntie centraal staan, is een energiemanagementsysteem onmisbaar. Het helpt bedrijven niet alleen om hun energiekosten te verlagen en milieudoelen te behalen, maar ook om flexibel en veerkrachtig te blijven in een omgeving met beperkte netcapaciteit. Door nu te investeren in een EMS, bereiden bedrijven zich voor op een toekomst waarin energiebeheer niet alleen een uitdaging, maar ook een kans is.

Meer weten over de mogelijkheden van een energiemanagementsysteem voor jouw bedrijf? Neem dan contact met ons op!