De opbouw van leveringstarieven elektriciteit uitgelegd

In dit artikel gaan we in op drie elektriciteitsmarkten: de future markt, de day ahead markt en de intraday markt. Het doel van dit artikel is gebouweigenaren meer inzicht te geven in de werking van deze markten en hoe dat invloed heeft op de leveringstarieven. Hiermee kunnen zij betere besluiten nemen over hun nieuwe energiecontract. Voor de leesbaarheid hebben we een aantal zaken versimpeld, dit artikel is immers niet bedoeld voor de schoolboeken.

Meer informatie
De opbouw van leveringstarieven elektriciteit uitgelegd
Verdiepende informatie

Kennisbank

Future markt

Op verschillende markten wordt vraag en aanbod met elkaar in evenwicht gebracht.

Op de lange termijn: de future markt. Een producent van elektriciteit wil op de lange termijn zekerheid hebben voor zijn inkomsten en verkoopt alvast 80% van zijn verwachte productie de komende 3 jaren. Een afnemer (groot bedrijf of energiemaatschappij) wil op de lange termijn zekerheid hebben over (een deel van) de inkoopprijs van elektriciteit en koopt deze productie.

Bovenstaande grafieken geven een beeld van de toekomstige prijzen. Je ziet dat de verwachting is dat de prijzen gaan dalen want 2027 ligt onder 2026 en 2025. Je ziet ook dat de tarieven tijdens piekuren (8-20 uur) een klein beetje hoger liggen dan de daltarieven.

Day ahead markt

Op de korte termijn markt: de day ahead markt. Meer dan 60% van de elektriciteit wordt verhandeld via deze markt. Dagelijks voor 12 uur moeten producenten en afnemers hun aanbod en vraag per uur aanbieden voor de volgend dag. Met daarbij ook tegen welke prijs ze deze elektriciteit willen produceren of afnemen. Dit leidt tot elektriciteitsprijzen per uur, die zijn begin middag bekend.

Bovenstaande grafiek laat duidelijk zien dat het verstandig is om je elektriciteitsgebruik te plannen. Bijvoorbeeld: je heftrucks of elektrische vrachtwagen kon je op 5 november beter niet tussen 16 en 20 uur laden.

Intraday markt

Vervolgens heb je de intraday markt. Op de dag zelf kan het zijn dat in Nederland net wat meer of minder elektriciteit wordt gebruikt/geproduceerd dan gedacht. Dan ontstaat er onbalans. Dat moet worden opgelost. TenneT betaalt partijen om dat op te lossen, bijvoorbeeld zonneparken afschakelen, batterijen laden of ontladen, productielijnen uitzetten etc. De kosten daarvoor worden in rekening gebracht bij de partijen die zich niet hebben gehouden aan hun biedingen op de day ahead markt.

De meeste energieleveranciers schatten vooraf in wat hun onbalanskosten per kWh zullen zijn en verrekenen dat in hun vaste energietarieven. Ook partijen die hun klanten dynamische prijscontracten bieden hanteren zo’n opslag voor geleverde of teruggeleverde elektriciteit. Zij rekenen voor hun eigen activiteiten veelal een kleine opslag van (meestal) minder dan 1 cent per kWh, de onbalans-opslag die wordt gerekend voor het onbalansrisico verschilt soms behoorlijk tussen leveranciers.

Als je een organisatie hebt die eenvoudig het elektriciteitsverbruik of de elektriciteitsopwek kan bijsturen, kan het interessant zijn om TenneT te helpen de onbalans op te lossen. Je ontvangt dan een vergoeding voor het opschakelen of afschakelen van installaties. De eenvoudigste manier om dit in te regelen is via de intraday markt. Je laat een gespecialiseerde partij de intraday prijzen volgen en als dat financieel interessant is, laat je hen jouw installaties opschakelen of afschakelen.

Een kleine maar groeiende groep energiemaatschappijen biedt hun klanten de mogelijkheid om zelf de kosten van onbalans te dragen. Dan wordt de onbalans-opslag niet in rekening gebracht. Dat scheelt soms veel geld in de energiefactuur. De kosten van jouw eigen onbalans moet je dan wel zelf dragen, de hierboven beschreven opbrengsten zijn ook voor jouw bedrijf.

In de media zijn steeds meer juichende verhalen te vinden over de grote opbrengsten die er zijn behaald door te sturen op onbalans.

Conclusie

Ons advies: begin hier alleen aan als je goed begrijpt hoe de mechanismes werken, als je stuurbaar energieverbruik hebt en als je een serieuze financiële tegenvaller kunt dragen. Wil je meer weten over de opbouw van leveringstarieven? Neem contact met ons op!

Aan de slag

Vol energie aan de slag met verduurzaming?

Ontdek met ons gratis energiegesprek binnen 45 minuten waar jij kunt verduurzamen en hoe je dit aanpakt.

Zonnedak
  • Weten waar je moet beginnen
  • Helderheid over welke stappen je kan nemen
  • Inzicht in waarom onze aanpak voor je werkt
Ja, ik wil een gratis energiegesprek
Ruim 450 organisaties gingen je voor

  • Van ambitie naar uitvoering
  • Onafhankelijk
  • Begeleiding bij iedere stap